თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გერმანისტიკა ერთ-ერთი ძლიერი დარგი იყო. სამწუხაროდ, დღეს ეს უკვე ისტორიაა. უცნაურია, მაგრამ კანონზომიერიც: ყოველ ეპოქაში ყველანაირ კატაკლიზმებს მოყვებოდა მაროდიორობა, არეულობა, გაუგებრობა, რაც ზოგჯერ აბსურდამდე მიდიოდა. ასე მოხდა ჩვენთანაც.

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დასავლეთ ევროპის ენებისა და ლიტერატურის ფაკულტეტი 1947 წელს დაარსდა ერეკლე ტატიშვილის ძალისხმევით. 2006 წლის კონკურსის შედეგად გერმანისტიკის მიმართულებაზე აკადემიური პერსონალის რაოდენობა მკვეთრად შემცირდა. თანდათან იკლო სტუდენტების რაოდენობამაც. მაგრამ მკითხველი მიმიხვდება, რომ გული მხოლოდ რაოდენობრივ კლებაზე არ შემტკვივა. დღეს გერმანისტიკა გაცილებით ძლიერადაა წარმოდგენილი ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, სადაც თანაბრად არის განაწილებული აქცენტები როგორც გერმანული ენის შესწავლაზე, ასევე ლიტერატურათმცოდნეობით კვლევებზე.

მანამდე კი ცოდნა, რომელიც 1970-იან წლებამდე ესოდენ სათუთად მოიტანეს ერეკლე ტატიშვილმა და მისი კოლეგების შემდგომმა თაობებმა, ნოყიერ ნიადაგზე მოხვდა. ქართულ გერმანისტიკაში მოვიდა ახალი თაობა. 1940-იანი წლებიდან ვიდრე 2006 წლამდე აქ მუშაობდა პროფესიონალების არაერთი თაობა, მათ შორის:

პრაქტიკოსი მასწავლებელები: ნიკო ქადაგიძე, პავლე იაშვილი, ლუცი ქურდიანი, ვილჰელმინა ბახტაძე, თამარ ჰოფმანი, ელენე სირაძე, იზოლდა დანდუროვა, ნელი კროიცი, ქეთევან ხუნდაძე, რუსუდან გამხარაშვილი, ნათელა ნადარეიშვილი, ლამარა ლუკავა, სოსლან მაჭარაძე, თენგიზ ჩოჩუა, თინათინ ქაჯაია, თამილა სესიაშვილი, მაყვალა ქურდაძე, მერცია მახარაძე, გულიკო სიხარულიძე, ანასტასია ლაშქარაძე, ნათელა ხუციშვილი, იზა აღლაძე, ვიოლა ფურცელაძე, ნელი ამაშუკელი, ზურაბ აბაშიძე, ნატა ჯანელიძე, ლია ბარამიძე, ურსულა ქურდიანი, თენგიზ სირაძე, ლალი ნაფეტვარიძე, თინათინ გაბიანი, ლია ცქიტიშვილი, მერი რადიანი, ლეილა ბარამიძე, დალი ბუჩუკური, თინა რუხაძე, ლია ხორავა, ნანა ჯიბლაძე, ნანა კუპრავა, ლია ძაძამიძე, ია ხვადაგიანი, მარიკა ანდრაზაშვილი, ნინო ქიმერიძე, ნუნუ კაპანაძე, მანანა მანჯგალაძე, ზიზი ბოძაშვილი, ნანა გოგოლაშვილი, დალი ფანჯიკიძე, დალი სიხარულიძე, ალექსანდრე კარტოზია, მანანა პაიჭაძე, დალი გამყრელიძე, ლიანა სოლომონია, ქეთევან კალანდაძე, ნინო გოგელია, ნინო ტყეშელაშვილი და სხვანი.

ენათმეცნიერულ თეორიულ საგნებს კითხულობდნენ: ვიოლა ფურცელაძე, ანასატასია ლაშქარაძე, ლალი ქეცბა, მზია გვენცაძე, სამსონ კარბელაშვილი, ნათელა ხუციშვილი, ნელი ამაშუკელი, მანანა პაიჭაძე, ალექსანდრე კარტოზია, ნანა გოგოლაშვილი, დალი ფანჯიკიძე, სოფიო მუჯირი.

ლიტერატურათმცოდნეობით საგნებს კითხულობდნენ: ერეკლე ტატიშვილი, მიხეილ კვესელავა, შოთა რევიშვილი, გრიგოლ ხავთასი, ოთარ ჯინორია, ზურაბ ჭარხალაშვილი, ნოდარ კაკაბაძე, რეზო ყარალაშვილი, რუსუდან ციხითათრიშვილი, ნაირა გელაშვილი, გულსუნდა ჩავლეიშვილი, თინათინ გაბიანი, ნინო ბაქანიძე, თამარ კიღურაძე, მანანა ხაჭაპურიძე, მაია ფანჯიკიძე.

ამ დროს იდეოლოგიური წნეხი წინა წლებთან შედარებით ისეთი ძლიერი აღარ იყო და ბევრი რამის წაკითხვა, მეტი ინფორმაციის მიღება შედარებით ადვილი და ხელმისაწვდომი იყო. საქართველო იყო ერთ-ერთი პირველი რესპუბლიკა საბჭოთა კავშირში, სადაც დაიწყო კვლევა და თარგმნა ისეთი ავტორებისა, როგორიცაა თომას მანი, ჰერმან ჰესე, ფრანც კაფკა, რობერტ მუზილი, გეორგ თრაკლი, რობერტ ვალზერი, რაინერ მარია რილკე, ბერტოლდ ბრეჰტი. ეს გერმანისტები იყვნენ: ნოდარ კაკაბაძე, რეზო ყარალაშვილი, ნელი ამშუკელი, დავით დავლიანიძე, ნაირა გელაშვილი. აქვე მინდა ვახსენო შესანიშნავი მთარგმნელები: გიორგი ჯორჯანელი, კარლო ჯორჯანელი, ოთარ ხუციშვილი.

მთარგმნელობითი საქმიანობა გერმანისტიკის ერთ-ერთ ძლიერ წახნაგს წარმოადგენდა. მთარგმნელი გერმანისტები მჭიდროდ თანამშრომლობდნენ 1974 წელს ოთარ ნოდიას მიერ დაარსებულ მხატვრული თარგმანისა და ლიტერატურულ ურთიერთობათა ცენტრთან, ანუ ეგრეთწოდებულ მთარგმნელთა კოლეგიასთან. თარგმანები ქვეყნდებოდა ჟურნალებში “საუნჯე” და “ცისკარი”. ხშირად ისეც ხდებოდა, რომ "კაპიტალისტური ქვეყნების" გახმაურებული ლიტერატურული ნაწარმოებები პირველად ქართულად ითარგმნებოდა, ხოლო შემდეგ კი რუსულ ენაზე. დასავლეთის კულტურის ათვისება საქართველოში თითქოს უფრო ადვილი აღმოჩნდა და დაინტერესებაც მეტი იყო. გერმანისტების ამ ჯგუფმა თავისი ცოდნა და გამოცდილება გადასცა მომდევნო თაობას, რომელსაც საშუალება ჰქონდა იენაში, ბერლინში. ლაიპციგში მიეღო განათლება. ეს იყო ძალიან დიდი უპირატესობა (სამწუხაროდ ყველა მათგანმა არ გააგრძელა პროფესიით მუშაობა).

1966 წელს გაფორმდა მეგობრობის მემორანდუმი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტსა და იენის ფრიდრიხ შილერის სახელობის უნივერსიტეტს შორის. ამ მემორანდუმის გაფორმების შემდეგ, პირველი სტუდენტობა იენაში სასწავლებლად წავიდა 1971-1972 წლებში: მალხაზ რადიანი, ნინო ბეგიაშვილი, მანანა წაქაძე, დალი გამყრელიძე, მარინე ლორთქიფანიძე, მარინე გორგაძე, ნელი თათულაშვილი, შემდეგი ნაკადი - მაია კასრაძე, თამარ ორკოდაშვილი, რევაზ ზეინაბიშვილი, როდამ ფაღავა, კარლო სამნიაშვილი, შემდეგი ნაკადი - მანანა ახალკაცი, ნუგზარ ტუღუში, ელზა გაბედავა, ლაიფციგი - ნანა ძიგრაშვილი, ნინო მეტეხელი, მარინა მეტრეველი, გოგი ალიბეგოვი. 1976 წელს იენის ნაკადი - გაგა ჩხეიძე, ნინო ფირცხალავა, მარიამ ბარამიძე, მაია ჭარხალაშვილი. 1977 წელს ბერლინში წავიდნენ ალექსანდრე კარტოზია, ხათუნა კოპალეიშვილი, მაია უნაფქოშვილი, ლალი ჩხვიმიანი, 1980 წელს - ბერლინში დალი ნოზაძე, 1977 წელს თამარ ჭუმბურიძე და ლია ხულელიძე - ლაიპციგში. 1978 წელს - დათო კაკაბაძე და მანანა პაიჭაძე იენის უნივერისტეტში. 1979 წელს იენაში - მაია ფანჯიკიძე, თამარ კიღურაძე, ანა როინიშვილი. შემდეგ იენის უნივერსიტეტში გააგრძელეს სწავლა ნოდარ გუგუციძემ, ნინო ფიცხელაურმა, მზია დახუნდარიძე-გალდავაძემ, ვაკო დვალიშვილმა, გია ოკუჯავამ, ლაშა ბაქრაძემ, მანანა ალიბეგაშვილმა, მანანა დავლიაიძემ, რუსუდან შაბურიშვილმა, თამარ იმედაძემ. ლაიფციგის უნივერსიტეტში - ნათია მიქელაძემ, ლიკა ხუბულურმა(წერეთელმა), ეკა ნეფარიძე-რაისნერმა, ნათია დათუაშვილმა.

სხვადასხვა დროს ათთვთიანი ვადით სადიპლომო ნაშრომზე სამუშაოდ იენის უნივერსიტეტში სწავლობდნენ - მანანა ქუთელია, მარინე ჯაში, ხათუნა ცინცაძე, მედეა ტყეშელაშვილი (კრავეიშვილი), მანანა მუჯირიშვილი, მარინა თომაშვილი, ნინო ნახუცრიშვილი (ბაქანიძე), ასმათ ფიცხელაური(ფარჯიანი), ნინო ვაშაკიძე, თინათინ დილიბაზაშვილი (ბუჯიაშვილი), ოქროპირ რუხაძე.

ჩვენ ერთმანეთს ხუმრობით "შპრეე-დალეულებს" და "ზაალე-დალეულებს" ვეძახდით.

1969-1970 წელს იენის უნივერსიტეტში პირველი ქართველი მიწვეული პროფესორი იყო გურამ რამიშვილი. მისი კვლევის საგანი იყო ვილჰელმ ფონ ჰუმბოლდტის ენის ფილოსოფია. გურამ რამიშვილი იყო პირველი ქართველი მეცნიერი, რომელმაც დაიცვა სადოქტორი დისერტაცია იენის უნივერისტეტში. 1992 წლის 3 მარტს ლაიფციგის უნივერსიტეტში (უკვე გაერთიანებულ გერმანიაში) სადოქტორო დისერტაცია გერმანისტიკაში დაიცვა თქვენმა მონამორჩილმა - მანანა პაიჭაძემ.

საინტერესოა აგრეთვე ისიც, რომ იენის უნივერსიტეტში არსებობდა 1961 წელს დაარსებული კავკასიოლოგიის ინსტიტუტი, რომელსაც თადაპირველად ხელმძღვანელობდა პროფესორი გერტრუდ პეჩი (1910-1994), ხოლო შემდეგ მისი მოწაფე და საქმის გამგრძელებელი პროფესორი ჰაინც ფენრიხი (დაბ. 1941), რომელმაც თავისი სადოქტორო დისერტაცია 1971 წელს დაიცვა ქართული ზმნის თემაზე აკაკი შანიძის ხელმძღვანელობით თბილისის უნივერსიტეტში. ჰაინც ფენრიხი არის აკაკი შანიძის სახელობის და მარი ბროსეს სახელობის პრემიების ლაურეატი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის უცხოელი წევრი. ფენრიხმა იენაში დააარსა "გდრ-ის და საქართველოს მეგობართა საზოგადოება," რომლის ფარგლებში ყოველთვიურად ტარდებოდა სხდომები, რომლებზეც მოხსენებებს კითხულობდნენ გერმანელი და ქართველი მეცნიერები, ასევე იენაში მოსწავლე ქართველი სტუდენტები. ამას გარდა 1978 წელს ფენრიხმა დააარსა ჟურნალი “გეორგიკა”, რომელიც დღესაც გამოდის. გერტრუდ პეჩიც და ჰაინც ფენრიხიც სამეცნიერო საქმიანობის გარდა მთარგმნელობით მოღვაწეობასაც ეწეოდნენ - აღსანიშნავია გერტრუდ პეჩის მიერ თარგმნილი კონსტანტინე გამსახურდიას “დიდოსტატის მარჯვენა” (Die rechte Hand des grossen Meisters. Historischer Roman. Kultur und Fortschritt, Berlin 1969), ისტორიული ქრონიკა “ქართლის ცხოვრება” (Das Leben Kartlis. Eine Chronik aus Georgien 300-1200. Übers. Von G. Pätsch. Dietrich Verlag Leipzig. 1985), ჰაინც ფენრიხის მიერ თარგმნილი ქართული ზღაპრები, გალაქტიონ ტაბიძის რჩეული ლექსები, სულხან-საბა ორბელიანის “სიბრძნე სიცრუისა”, გრიგოლ აბაშიძის რომანი “ლაშარელა” და სხვა.

პროფესორი გერტრუდ პეჩი (მარცხნიდან მეორე), ქართველ გერმანისტებთან ერთად. ნელი ამაშუკელის კოლექცია.

ქართულ-გერმანული კულტურული ურთიერთობების გამყარებას ხელს უწყობდა თეატრალური კონტაქტებიც. წარუშლელი შთაბეჭდილება მოახდინა ქართულ საზოგადოებაზე გდრ-ის ბრეჰტის თეატრის “ბერლინერ ანსამბლის” გასტროლებმა თბილისში 1971 წლის 21-29 ოქტომბერს. რუსთაველის თეატრის დიდ სცენაზე შესრულდა “სამგროშიანი ოპერა” და “კორიოლანუსი” (დავესწარი და პროგრამაც შენახული მაქვს როგორც არტეფაქტი). ასევე მნიშვნელოვანი იყო 1978 წელს დიუსელდორფის თეატრის გასტროლები თბილისში რუსთაველის თეატრის სცნაზე, ორი სპექტაკლით - დიდ სცენაზე ფრიდრიხ შილერის “ვერაგობა და სიყვარული” და მცირე სცენაზე ბერტოლდ ბრეხტის “ბიურგერული ქორწინება”.

ძალიან დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა საქართველოში გერმანისტიკის განვითარებისთვის იმ კულტურულ კავშირებსაც, რომლებიც დამყარდა ზაარბრიუკენსა და თბილისს შორის. პატრნიორობა ოფიციალურად გაფორმდა 1975 წელს, მაგრამ გაცვლითმა კულტურულმა პროგრამამ უფრო ადრე დაიწყო “მუშაობა”: გაიმართა ქართული კულტურის დღეები ზაარლანდში და გფრ-ის კულტურის დღეები თბილისში. 70-იან წლებში არაერთი სპექტაკლი დაიდგა თბილისსა და ზაარბრიუკენში: ზაარბრიუკენის თეატრის ინტენდანტის ჰერმან ვედეკინდის მიერ თბილისში განხორციელებული დადგმები: რიჰარდ ვაგნერის “მფრინავი ჰოლანდიელი” და “ლოენგრინი” (პრემიერა შედგა 1973 წლის 4 აპრილი, სრულდებოდა გერმანულ ენაზე), მოცარტის “ჯადოსნური ფლეიტა” (პრემიერა 1975 წ. 21 დეკემბერს, სრულდებოდა ქართულად, ეკვირითმული ქართული თარგმანი - ნელი ამაშუკელის), გიზო ჟორდანიას მიერ ზაარბრიუკენის თეატრის სცენაზე დადგმული ზაქარია ფალიაშვილის (პრემიერა “დაისი” (1973), ოთარ თაქთაქიშვილის “მინდია” (1974 წლის მაისი-ივნისი), რობერტ სტურუას და თემურ ჩხეიძის მიერ დადგმული დავით კლდიაშვილის “სამანიშვილის დედინაცვალი”, საქართველოს სახელმწიფო კვარტეტის გასტროლები, ანსამბლ “რუსთავის კონცერტი, ოპერის სოლისტების გალა-კონცერტი, და სხვა. აღსანიშნავია, რომ ქართული ოპერები ზაარბრიუკენში სრულდებოდა გერმანულ ენაზე ნელი ამაშუკელის მიერ შესრულებული ეკვირითმული თარგმანის მიხედვით გერმანელი მომღერლების მიერ, ხოლო “სამანიშვილის დედინაცვალი” ასევე გერმანულ ენაზე (თარგმანი გივი მარგველაშვილის და ნელი ამაშუკელის) გერმანელი მსახიობების მიერ.

რეპეტიცია ზაარბრიუკენის თეატრში. ცენტრში - ნელი ამაშუკელი. ნელი ამაშუკელის კოლექცია.

90-იან წლებში დიუსელდორფში გაიმართა ქართული კულტურის დღეები - თბილისის ოპერის თეატრის გასტროლები - ზაქარია ფალიაშვილის “აბესალომ და ეთერი” (დიუსელდორფში), სერგეი პროკოფიევის “ცეცხლოვანი ანგელოზი”, ანსამბლი “რუსთავის” კონცერტი.

ასევე მნიშვნელოვანი იყო ცნობილი გერმანელი მწერლების, პოეტების და მთარგმნელების - ჰაინრიჰ ბიოლის, ერვინ და ევა შტრიტმატერების, ჰანს მაგნუს ენცენსბერგერის, რაინერ კირშის, ელკე ერბის, ადოლფ ენდლერის, ჰერმან ბუდენზიგის, ვოლფ ბირმანის და სხვათა ვიზიტები საქართველოში და მათი თანამშრომლობა წამყვან ქართველ გერმანისტებთან: ნოდარ კაკაბაძესთან, რეზო ყარალაშვილთან, ნელი ამაშუკელთან, ნათელა ხუციშვილთან, ნაირა გელაშვილთან და გივი მარგველაშვილთან.

ჰაინრიხ ბიოლის სტუმრობა თბილისში, 1966 წელი. მარცხნივ - რეზო ყარალაშვილი. ნანა შენგელაიას კოლექცია.

გერმანისტების ეს ჯგუფი გამოირჩეოდა ფართო აზროვნებით, დიდი ერუდიციით და პიროვნული ღირსებებით. მათთან ურთიერთობა დიდი პატივი და ბედნიერება იყო როგორც მათი უცხოელი და ქართველი კოლეგებისთვის, ასევე სტუდენტებისთვის. დღეს სამწუხაროდ ასეთი ურთიერთობები და ერთმანეთის მიმართ დამოკიდებულება აღარ არსებობს, ან თითქმის აღარ არსებობს. მიზეზად გლობალურად პიროვნების ფორმატის დაპატარავებას, ან მეცნიერულის ენით რომ ვთქვათ, მინიმალიზაციას დავასახელებდი.

საქართველოში გერმანისტიკის აღმავლობის ხანის კიდევ ერთ ერთეულს გამოვყოფდი - გოეთეს საზგადოებას.

გოეთეს საერთაშორისო საზოგადოება

მსოფლიოში სახელგანთქმული გოეთეს საზოგადოება 1885 წელს დაარსდა. ქალაქი ვაიმარი იყო იმთავითვე მისი ადგილსამყოფელი. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ იგი ეროვნულ-გერმანული ინსტიტუტიდან საერთაშორისო საზოგადოებად გარდაიქმნა. საზოგადოების პრეზიდენტი აუცილებლად გერმანელი უნდა ყოფილიყო, თანაც თუ იგი დასავლეთ გერმანიას წარმოადგენდა, ვიცეპრეზიდენტი აუცილებლად აღმოსავლეთ გერმანიიდან უნდა ყოფილიყო და პირუკუ.

ორ წელიწადში ერთხელ გაზაფხულზე ან ზაფხულის დამდეგს ვაიმარში ეწყობა გოეთეს საერთაშორისო საზოგადოების მსოფლიო კონგრესი (ყრილობა 3-5 დღე გრძელდება); იგი იხსნება პლენალურ სხდომაზე, რომელსაც კონგრესის ყველა მონაწილე ესწრება. აქ კითხულობენ მთავარ, შესავალ მოხსენებას, ხდება გოეთეს შემოქმედების კვლევის დარგში განსაკუთრებული დამსახურებისათვის გოეთეს მედლებით დაჯილდოება; შემდეგ ცალკეულ სექციებში კითხულობენ თემატურ მოხსენებებს და იმართება დისკუსია. ბოლოს ჯამდება ჩატარებული მუშაობა, სექციის ხელმძღვანელბი ყრილობას მოახსენებენ გაწეული მუშაობის შესახებ, კონგრესის მონაწილეები ისმენენ ხაზინადარის ანგარიშს. შუალედებში იმართება კონცერტები, თეატრალური წარმოდგენები, ექსკურსიები გოეთეს მემორიალურ ადგილებში.

აღსანიშნავია, რომ განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა ამ საზოგადოებას და გოეთეს ყრილობებს ე. წ. "სოციალისტური ბანაკის" ქვეყნებისათვის: მხოლოდ აქ შეეძლოთ აღმოსავლური ბლოკის ქვეყნების გერმანისტებს დასავლელ გოეთელოგებთან სამეცნიერო კონტაქტების დამყარება, მათი გაცნობა და მათთან პირადი, ცოცხალი დიალოგის წარმოება. გოეთეს საერთაშორისო საზოგადოება და გოეთეს კონგრესი იყო მაშინ ჩვენთვის ერთადერთი ოაზისი, სადაც ნორმალური ურთიერთობა ხერხდებოდა მსოფლიოს გამოჩენილ გერმანისტებთან (ერიჰ ტრუნცი, ვილჰელმ ემრიჰი, ფრიც მარტინი, ვერნერ კელერი, უვო ჰიოლშერი, კატარინა მომზენი, მაძინო მონტინარი, ლუკიანო ზაგარი, ჩეზარე კაზესი, ვიქტორ შმეგაჩი და სხვები).

ასე ხერხდებოდა „რკინის ფარდის“ დროებითი გამორღვევა. ეს იყო ჩვენთვის თავისებური სასიცოცხლო „ვენტილი“, რომლის მეშვეობითაც ჩვენ თავს ვითავისუფლებდით ნეგატიური ემოციებისაგან და კომუნისტური რეჟიმის აგრესიულობისაგან. ასევე დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა გოეთეს საზოგადოებას გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკისა და საერთოდ აღმოსავლეთის ბლოკის ქვეყნებისათვის. ეს ასე გამოხატა ფრაიბერგის სამთო აკადემიის ერთმა მხცოვანმა პროფესორმა: „გოეთეს საზოგადოება იყო ჩვენთვის, აქ საშინელ შეჭირვებას რომ ვუძლებდით, რაღაცა ბიძგი, დასაყრდენი, სულის მოსათქმელი...“

გერმანიის გაერთიანებისა და საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ საზოგადოებას, მით უმეტეს, აღარა აქვს არანაირი პოლიტიკური ბარიერები და სიძნელეები.

თბილისის გოეთეს საზოგადოება 1970 წლის 20 მაისს დაარსდა: უნდა აღინიშნოს, რომ საერთოდ იდეა საქართველოში გოეთეს საზოგადოების დაარსებისა ვაიმარიდან, გოეთეს საერთაშორისო საზოგადოების წიაღიდან წამოვიდა. ვაიმარში გადაწყვიტეს, ყოფილ საბჭოთა კავშირში ორ ქალაქში, სადაც ყველაზე ძლიერი გერმანისტული სკოლები იყო, შექმნილიყო გოეთეს საზოგადოებები. არჩევანი შეჩერდა მოსკოვსა და თბილისზე. საგანგებოდ მოავლინეს გოეთეს საერთაშორისო საზოგადოების პრეზიდიუმის წევრი პროფესორი ვილჰელმ ბირნუსი, რომელიც ჯერ მოსკოვში, შემდეგ თბილისში ჩამოვიდა. მოლაპარაკება აწარმოა აქაურ გერმანისტებთან. თბილისში დამფუძნებელ სხდომაზე დამტკიცდა საზოგადოების წესდება და საზოგადოების საპატიო პრეზიდენტად არჩეულ იქნა კონსტანტინე გამსახურდია (კონსტანტინე გამსახურდია არის გოეთეს შესახებ ორი მონოგრაფიის ავტორი, „ახალგაზრდა ვერთერის ვნებათა“, „ფაუსტის“ ზეცაში პროლოგის და ცალკეული ლირიკული ლექსების მთარგმნელი).

საქართველოს გოეთეს საზოგადოების პრეზიდენტად კრებამ აირჩია ცნობილი ქართველი გერმანისტი, გოეთეს სპეციალისტი, მასზე ფუნდამენტური მონოგრაფიის ავტორი, კლასიკური გერმანული ლიტერატურის მკვლევარი - ოთარ ჯინორია, რომლის თაოსნობით და შრომით შესაძლებელი გახდა საქართველოში გოეთეს საზოგადოების დაფუძნება (მან პირდაპირ ბრძოლები გადაიტანა როგორც თბილისში, ასევე მოსკოვში, რათა იმ პირთათვის, რომლებზედაც მაშინ დამოკიდებული იყო ასეთი საზოგადოების გახსნაზე ნებართვის გაცემა, დაესაბუთებნა ამ საზოგადოების დაარსების საჭიროება და მიზანშეწონილობა).

ვიცეპრეზიდენტებად აირჩიეს ნოდარ კაკაბაძე და რეზო ყარალაშვილი. თავდაპირველად საზოგადოების მდივნად (საქმისმწარმოებლად) არჩეულ იქნა ნაირა გელაშვილი. 1975 წ. იგი შეცვალა ლეილა თეთრუაშვილმა, რომლის ღვაწლის დავიწყება უსამართლობა იქნებოდა. იგი თითქმის ორი ათეული წლის განმავლობაში კეთილსინდისიერად ასრულებდა თავის მოვალეობას, ხოლო თავისივე სურვილით მისი გათავისუფლების შემდეგ საქმის მწარმოებლად არჩეულ იქნა დოცენტი ნინო ბაქანიძე, შემდეგ ნინო გოგელია, მანანა ხაჭაპურიძე, კონსტანტინე ბრეგაძე.

გოეთეს საზოგადოების ყრილობა: ნოდარ კაკაბაძე, ზურაბ ჩხენკელი, ნათელა ხუციშვილი, ნელი ამაშუკელი, რეზო ყარალაშვილი. გერმანია. ვაიმარი. ნელი ამაშუკელის კოლექცია.

1975 წლიდან 2001 წლამდე გოეთეს საზოგადოების პრეზიდენტი იყო პროფესორი დავით ლაშქარაძე, 2001-2006 წლებში - პროფესორი ნოდარ კაკაბაძე, ხოლო 2006 წლის 31 ივლისიდან დღემდე - პროფესორი მანანა პაიჭაძე, საზოგადოების ვიცე-პრეზიდენტია ფილოლოგიის დოქტორი, გერმანისტი და მწერალი ნინო ბაქანიძე.

გოეთეს საზოგადოების სხდომებზე არაიშვიათად მსმენელების წინაშე გამოდიოდნენ გერმანულენოვანი ავტორები, კითხულობენ ნაწყვეტებს თავიანთი ნაწარმოებებიდან, იმართება საუბარი და კითხვა-პასუხების საღამოები, დისკუსია თანამედროვეობის აქტუალურ პრობლემებზე და აშ. ; ლუიზე რინზერი, ევა შტრიტმატერი, ელკე ერბი, ვოლფ ბირმანი, პეტერ ჰანდკე, ბარბარა ფრიშმუტი, ჰაინრიჰ ბიოლი, ჰანს-მაგნუს ენცენსბერგერი, კრისტოფ ჰაინი, მიჰაელ შარანგი, რაინერ კირში, ზარა კირში, ადოლფ ენდლერი, პეტერ გოსე, გივი მარგველაშვილი და სხვები. ბოლოს 2015 წელს - რიუდიგერ საფრანსკი.

გოეთეს საერთაშორისო საზოგადოების თბილისის ადგილობრივ განყოფილებას არა აქვს კომერციული მიზნები, მას არც რელიგიურ-ქრისტიანული მისია არ ეკისრება, არც პოლიტიკური. როგორც პრეზიდენტის, ვიცეპრეზიდენტის და აგრეთვე პრეზიდიუმის საქმიანობა მთლიანად საზოგადოებრივ საწყისებს ემყარება. საზოგადოება საქველმოქმედო, კარიტატულ მოღვაწეობასაც ეწევა.

დღესდღეობით გოეთეს საზოგადოებაც იმავე სირთულეებს განიცდის, რასაც ქართული გერმანისტიკა და ზოგადად ქართული საზოგადოება - ახალი თაობის მწვავე დეფიციტს, რაც არა მხოლოდ რაოდენობრივ ასპექტში აისახება, არამედ პროფესიონალურში და პიროვნების მასშტაბურობის სიმწირეში.

მანანა პაიჭაძე

ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი.
გოეთეს საზოგადოების თბილისის განყოფილების პრეზიდენტი.